Publikacja specjalna

Biogaz jest naturalnym pod względem emisji gazów cieplarnianych paliwem, który uzyskuje się w procesie fermentacji beztlenowej. Jest w stanie zasilić silnik kogeneracjny, dzięki czemu produkowana jest energia elektryczna oraz ciepło. Ponadto poferment, który powstaje jako produkt uboczny, może zostać wykorzystany jako pełnowartościowy nawóz. Na temat biogazowni rozmawialiśmy z Aleksandrą Łukomską – Specjalistą ds. Administracji Dynamic Biogas.

W ostatnim czasie wśród rolników obserwuje się znaczące zainteresowanie biogazowniami.

Aleksandra Łukomska: Związane jest to z faktem, iż coraz więcej gospodarstw rolnych szuka dywersyfikacji źródeł przychodu. Produkcja rolno-zwierzęca, z uwagi na niestabilność cen produktów rolnych obarczona jest wysokim ryzykiem, dlatego rolnicy szukają dodatkowych możliwości zarobku. Jeśli chodzi o inwestycje w odnawialne źródła energii, do tej pory największą popularnością cieszyły się instalacje fotowoltaiczne, które z uwagi na uzależnienie od warunków pogodowych są niestabilne i stanowią problem dla krajowego systemu elektroenergetycznego. Coraz częściej obserwujemy zjawisko ograniczania pracy takich źródeł, zwłaszcza w ciepłe i wietrzne dni, co wpływa na ich opłacalność. Alternatywą dla tego typu instalacji stanowią biogazownie rolnicze, które jako jedyne OZE (poza elektrowniami szczytowo-pompowymi) są w pełni sterowalne i mogą produkować energię elektryczną wyłącznie w momentach zwiększonego jej zapotrzebowania, na przykład rano i wieczorem. Dzięki wyposażeniu w magazyny energii, biogazownie stabilizują sieć elektroenergetyczną oraz mogą stanowić rozwiązanie w przypadku coraz częstszych odmów przyłączenia OZE do sieci. 

Biogazownie wytwarzają nie tylko gaz i energię elektryczną oraz cieplną, ale również produkt uboczny czyli poferment.

Aleksandra Łukomska: Dokładnie, może być on zastosowany do nawożenia gleby. Warto zaznaczyć, że poferment, w porównaniu do gnojowicy, jest lepiej przyswajalny przez rośliny i szybciej się rozkłada. Ponadto poferment nie generuje uciążliwych zapachów, które często kojarzone są z funkcjonowaniem biogazowni. Pulpa pofermentacyjna zawiera materię organiczną oraz cenne związki mineralne, które są łatwo przyswajalne przez rośliny i nie zawierają szkodliwych patogenów.

Jakie korzyści, oprócz tych wcześniej wskazanych, płyną z budowy biogazowni?

Aleksandra Łukomska: Inwestycja w budowę biogazowni to rozwiązanie, które przynosi wiele korzyści, szczególnie dla gospodarstw rolnych. Biogazownie umożliwiają efektywne przetwarzanie szerokiej gamy odpadów organicznych, w tym między innymi obornika czy gnojowicy. W tradycyjnych metodach składowania i użytkowania odpady te przyczyniają się do emisji metanu, który jest jednym z najbardziej szkodliwych gazów cieplarnianych. Przetwarzając je w biogazowniach, można znacząco zredukować emisję tego gazu do atmosfery, co jest kluczowe w kontekście obniżania śladu węglowego polskiego rolnictwa. Obecnie trwają prace nad rozszerzeniem Europejskiego Systemu Handlu Emisjami (ETS) właśnie o sektor rolniczo-spożywczy, co wiązałoby się z koniecznością ponoszenia opłat za emisję gazów cieplarnianych w całym cyklu produkcji. Obniżanie śladu węglowego jest również niezbędne, aby podtrzymać możliwości eksportowe polskich produktów. Co istotne, już teraz część sieci handlowych wymaga od swoich dostawców dostarczania towarów z niskim lub zerowym śladem węglowym. Niedawne zmiany legislacyjne oraz dostęp do systemów wsparcia i dotacji, takich jak program „Energia dla Wsi” sprawiają, że budowa biogazowni w gospodarstwie rolnym jest dziś znacznie łatwiejsza niż jeszcze kilka lat temu. Szkoda byłoby nie wykorzystać ogromnego potencjału, jaki Polska posiada w tym zakresie. 

Wielu mieszkańców wsi, nie będących rolnikami, obawia się wpływu biogazowni na swoje życie. Protestują przed tego typu inwestycjami

Aleksandra Łukomska: Należy podkreślić, że prawidłowo funkcjonująca instalacja przynosi zarówno korzyści środowiskowe, jak i gospodarcze dla lokalnej społeczności. Przykładem takiej działalności może być biogazownia w Przybrodzie, która przetwarzając odpady, dostarcza tanie ciepło do okolicznych domów. Produkcja ciepła z tej instalacji odpowiada spaleniu 800 ton węgla rocznie. Oczywiście rozumiemy obawy mieszkańców, dlatego od samego początku naszej działalności staramy się przybliżać temat biogazu w sposób rzetelny i przystępny. Nieustannie organizujemy wizyty studyjne na wybudowanych przez nas biogazowniach, aby każda zainteresowana osoba mogła zobaczyć, jak taka instalacja funkcjonuje w praktyce. Im więcej osób będzie miało dostęp do wiarygodnych informacji na temat produkcji biogazu, tym mniej osób będzie podatnych na fałszywe przekazy. Niestety, protesty i brak współpracy w niektórych przypadkach sprawiły, że inwestorzy utracili potencjalnie korzystne lokalizacje pod budowę biogazowni, a mieszkańcy – często nieświadomie – pozbawili się szansy na realne korzyści, jakie mogła im zapewnić taka instalacja.

Dziękuję za rozmowę
Julita Marciniak